Giáo dục mầm non ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc định hình phát triển của trẻ sau này. Khác với trước đây, trường mầm non đơn giản chỉ là nơi giữ trẻ hay chăm sóc trẻ.
Thì các trường mầm non ngày nay đặc biệt chú trọng đến việc dạy trẻ học một cách tự nhiên không gượng ép, giúp trẻ học hỏi qua những khám phá, trải nghiệm của chính bản thân. Từ đó đã tạo ra xu hướng mới trong giáo dục mầm non tiên tiến ngày nay.
1. Đặt vấn đề
Nghề Giáo viên Mầm non là một nghề rất đặc biệt, là nhà giáo nhưng không chỉ dạy mà còn phải dỗ, không chỉ giáo dục mà còn chăm sóc và hơn hết đây là nghề làm vì “tình yêu”.
Trước hết để trở thành một giáo viên mầm non, thì người giáo viên phải có lòng yêu trẻ vì đặc thù của nghề giáo viên mầm non đòi hỏi ở các giáo viên tình yêu của người mẹ đối với trẻ.
Không chỉ đơn thuần là trông và dạy trẻ như trước đây. Ngày nay, giáo dục mầm non lại đóng một vai trò hết sức quan trọng giúp trẻ phát triển toàn diện trong những năm đầu đời.
Việc đổi mới phương pháp dạy trẻ là một điều cần thiết vì đến trường, trẻ không chỉ là được chăm sóc mà còn phải được học. Nhưng học ở đây phải làm sao thật tự nhiên, tạo được hứng thú cho trẻ, giúp trẻ tự tìm hiểu, khám phá bằng sự yêu thích và sáng tạo của mình.
Chính vì những yêu cầu như vậy đã tạo nên một xu hướng đổi mới tiên tiến trong giáo dục mầm non. Có thể nói, đây chính là xu hướng mới trong giáo dục mầm non ở nước ta hiện nay.
2. Thực trạng
Có thể nói, chưa bao giờ nền giáo dục mầm non lại nhận được sự quan tâm của toàn xã hội như hiện nay, nhất là sau những vụ bạo hành trẻ em đã được phanh phui trong thời gian vừa qua.
Điều này đã rung lên một hồi chuông cảnh báo cho thực trạng nền giáo dục mầm non của Việt Nam hiện nay, đặc biệt là ngành đào tạo sư phạm mầm non. Hãy cùng tìm hiểu thực trạng, những vấn đề còn tồn tại trong nền giáo dục mầm non Việt Nam hiện nay.
2.1. Trình độ giáo viên mầm non còn chưa thực sự cao
Có một thực tế đó là đa số các giáo viên mầm non nước ta hiện nay còn có trình độ thấp, chủ yếu là trình độ trung cấp, chỉ một số ít những cơ sở có chất lượng hàng đầu mới có giáo viên trình độ ở mức cao hơn là cao đẳng, hoặc liên thông đại học, đại học,…
Tuy nhiên, để thực hiện tốt trách nhiệm của một giáo viên mầm non lại là điều không hề đơn giản. Điều này đặt ra thách thức cho giáo dục mầm non cần phải có những thay đổi trong chính sách đào tạo cũng như tuyển dụng để có thể thu hút được nhiều nhân lực có trình độ hơn.
2.2. Các trường mầm non thường xuyên ở trong tình trạng quá tải
Mặc dù, đã được nhà nước quan tâm, hỗ trợ đầu tư nhưng cơ sở vật chất các trường mầm non ở nước ta vẫn chưa thể đáp ứng được nhu cầu cả về chất lượng cũng như số lượng, đặc biệt là ở các thành phố lớn.
Không chỉ có vậy, dù cơ sở vật chất là như vậy, nhưng các trường mầm non vẫn luôn ở trong tình trạng quá tải học sinh, khiến chất lượng giáo dục mầm non không được đảm bảo.
Thêm vào đó, do nhu cầu của người dân quá lớn, nên rất nhiều trường mầm non tư thục đã được mở ra, các bậc phụ huynh cũng không hoàn toàn yên tâm về chất lượng, nhưng nếu không gửi thì họ cũng không biết gửi con ở đâu, nên đành chấp nhận.
Và thực tế đã cho thấy, hầu hết những vụ bạo hành từ trước đến nay đều xảy ra ở các trường tư thục. Đây thực sự là một vấn đề hết sức cấp bách, cần đến sự can thiệp ngay lập tức của các cán bộ nền giáo dục mầm non.
2.3. Đời sống của cán bộ nhân viên ngành mầm non
Giáo viên, đặc biệt là những giáo viên mầm non có trách nhiệm vô cùng lớn, họ là người hướng dẫn, đào tạo, đặt những viên gạch đầu tiên cho sự phát triển của trẻ, họ luôn phải làm việc rất vất vả để có thể hoàn thành tốt công việc của mình.
Trong xu hướng hiện đại, mỗi giáo viên phải tự học hỏi, trau dồi kiến thức để trở thành một người nghệ sĩ thực thụ. Các Cô cần phải biết cách hướng dẫn, giải thích một cách đơn giản nhất, mà vẫn hấp dẫn được trẻ, để trẻ có thể hiểu được những điều mà mình muốn nói.
Tuy nhiên, mức lương của cán bộ giáo dục mầm non, đặc biệt là các Cô giáo vẫn còn khá thấp, không đáp ứng được nhu cầu cuộc sống, dẫn đến nhiều người bỏ nghề, các trường khó thu hút nhân lực. Do đó, vấn đề này cũng cần được ngành giáo dục xem xét và thay đổi sao cho phù hợp.
3. Giải pháp
Nếu như trước đây, khi nói đến việc dạy học cho trẻ mầm non, chắc chắn mọi người sẽ cho rằng chỉ cần kể chuyện, dạy múa, hay hát là xong, vì trẻ con đã biết gì đâu mà dạy dỗ…
Tuy nhiên, giáo dục mầm non thực tế lại giữ một vai trò vô cùng quan trọng. Chính vì thế việc đổi mới phương pháp giáo dục mầm non là điều hết sức cần thiết để có thể giúp trẻ tự khám phá và tìm hiểu bằng chính sự sáng tạo của mình một cách tự nhiên nhất có thể.
Từ đó sẽ mang lại sự hứng thú cho trẻ. Đây chính là xu hướng mới trong giáo dục mầm non ở nước ta hiện nay. Hiện nay có 3 xu hướng chính trong giáo dục mầm non đang nổi lên và trở nên phổ biến trong các trường mẫu giáo, các cơ sở giáo dục mầm non.
3.1. Xu hướng chuyên nghiệp hóa giáo dục mầm non
Giáo dục mầm non hiện nay đang ngày càng được quan tâm. Chính vì vậy, các trường mầm non đang ngày càng nỗ lực để đạt được những tiêu chuẩn cao về chất lượng.
Khi càng có nhiều phụ huynh và các nhà quản lý, các nhà nghiên cứu hiểu được tầm quan trọng trong việc giáo dục mầm non thì các trường đang ngày càng nỗ lực để có thể hướng tới đạt được những tiêu chuẩn cao về chất lượng.
Đối với cách chăm sóc trẻ theo kiểu truyền thống chỉ nhằm phục vụ mục đích giữ trẻ cho cha mẹ để có thể yên tâm đi làm sẽ không được áp dụng nữa. Bởi phụ huynh và xã hội ngày nay càng đòi hỏi các cơ sở giáo dục mầm non và nhà trẻ phải cung cấp được những chương trình học tập sớm cập nhật và linh hoạt nhất.
Vì môi trường mầm non phải kích thích học tập cho trẻ các giáo viên có năng lực đưa vào sử dụng các chương trình giáo dục sớm có tính linh hoạt và ứng dụng công nghệ. Giáo viên mầm non cần phải đạt tới các tiêu chuẩn cao hơn để đáp ứng sự kỳ vọng của phụ huynh.
3.2. Xu hướng áp dụng chương trình giáo dục linh hoạt
Một trong những xu hướng lớn trong việc giáo dục mầm non chính là xu hướng áp dụng những chương trình linh hoạt, các quốc gia đi đầu trong xu hướng này đang chuyển hướng từ phương thức giáo dục truyền thống với cách giảng dạy theo giáo trình cứng nhắc và theo quy tắc.
Được chuyển sang mô hình giáo dục linh hoạt trong đó các cô giáo sẽ nhận định được khả năng riêng của từng học sinh để áp dụng chương trình dạy và học cho trẻ. Không chỉ đơn thuần là trông và dạy trẻ như trước đây.
Hiện nay mỗi giáo viên đều phải tự học hỏi và trau dồi kiến thức để trở thành một người nghệ sĩ thực thụ. Đơn giản nhất là các Cô cần phải biết cách hướng dẫn cũng như phải giải thích một cách đơn giản nhất mà trẻ vẫn có thể hiểu được điều mình muốn nói.
Các Cô cần phải gắn bó thân thiết với trẻ để trẻ có thể thoải mái chia sẻ cách nghĩ của mình, các Cô có thể sáng tác ra các điệu múa mới hoặc có thể trở thành một nghệ sĩ hướng dẫn cho trẻ…. Cần phải khiến trẻ coi mình là một người bạn thực sự.
Với mô hình này giáo viên sẽ nhận định khả năng riêng của từng em từ đó áp dụng chương trình dạy và học cá thể hóa cho học sinh đó. Điều tuyệt vời là phương pháp giáo dục này đã mang đến kết quả tốt trong giáo dục trẻ mầm non những năm đầu đời.
Đổi lại thì giáo viên đòi hỏi phải có tay nghề cao hơn. Phương pháp dạy mới này đã đem lại kết quả tốt trong giáo dục trẻ trong những năm đầu đời.
Giáo án linh hoạt hơn cũng đòi hỏi các giáo viên phải có tay nghề cao hơn và có khả năng thực hiện kế hoạch học tập cho học sinh của họ. Điều này đồng thời cũng đang củng cố xu hướng chuyên nghiệp hóa trong giáo dục mầm non.
3.3. Xu hướng ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục mầm non
Đối với các ứng dụng này không chỉ giúp cô giáo có thể dễ dàng quản lý học sinh mà còn giúp cho học sinh dễ dàng kết nối thông tin với nhà trường. Dù có ở bất cứ đâu thì phụ huynh cũng có thể dễ dàng biết được con em mình hiện đang làm gì và có được chăm sóc tốt hay không?
Đối với những đổi mới trong giáo dục mầm non khiến phụ huynh càng thêm tin tưởng khi cho con đi học tại các trường mầm non. Công nghệ thông tin ngày càng được áp dụng nhiều trong giáo dục mầm non.
Và thực tế thì ứng dụng công nghệ là rất cần thiết trong giáo dục mầm non, đặc biệt là những ứng dụng điện toán đám mây và ứng dụng trên điện thoại thông minh. Theo đó, cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ thì công nghệ trong trường mầm non ngày càng trở nên dễ tiếp cận hơn, giá phải phải chăng hơn.
Ví dụ với máy tính bảng giá rẻ cô giáo mầm non có thể dễ dàng quản lý lớp, kết nối với phụ huynh và đồng nghiệp nhanh chóng hơn. Nhờ đó mà giảm tải được đáng kể công tác quản lý lớp, tăng chất lượng giáo dục mầm non.
3.4. Giáo viên được ví như một người nghệ sĩ thực thụ
Cô giáo không chỉ đơn thuần mỗi việc trông và dạy các con mà cô giáo ở những trường mầm non hiện đại được ví như một người nghệ sĩ thực thụ. Giáo viên có kiến thức, kinh nghiệm và yêu thương trẻ là điều hiển nhiên.
Tuy nhiên cô còn phải biết cách hướng dẫn trẻ hiểu điều mình muốn nói và học cách hiểu con muốn nói gì, cô có thể là mẹ, là bạn để con chia sẻ cách nghĩ của riêng mình.
Và đôi khi cô còn hòa mình vào thế giới trẻ thơ ở những chân dung khác nhau: lúc là một nghệ sĩ thực thụ khi vừa phải sáng tạo ra nhiều điệu nhạc nhún nhảy, vừa phải học rất nhiều bài nhạc mới.
Lúc thì cô lại trở thành một huấn luyện viên dạy bơi để đi bơi cùng lũ trẻ, và đôi lúc cô lại trở thành hướng dẫn viên du lịch có một chuyến đi thực địa với các em nhỏ.
Nhiều khi cô còn là những người bạn cùng hòa vào những trò chơi với trẻ… Không chỉ có vậy, trường học còn phải là nơi giúp trẻ trải nghiệm những kỹ năng sống thực tế trong cuộc sống, cũng như rèn luyện cho các em tính tự giác ngay từ khi còn nhỏ.
Bé sẽ được dạy cách tự đi giày, tự mặc quần áo… Có thể lúc đầu trẻ sẽ làm khá chậm, nhưng dần dần các em sẽ quen hơn, điều quan trọng nhất là trẻ đã học được cách tự giác, đức tính tự lập.
3.5. Phương pháp giáo dục sớm “lên ngôi”
Để kích hoạt và phát triển tiềm năng của bé một cách toàn diện, việc tìm được một phương pháp giáo dục sớm thích hợp, khoa học là vô cùng cần thiết. Có lẽ hiểu được tác dụng tuyệt vời của nó mà nhiều phụ huynh ngày càng mong muốn trường mầm non áp dụng thêm các phương pháp giáo dục mới.
Các phương pháp giúp bé được tự do khám phá thế giới xung quanh bằng sự yêu thích và sáng tạo. Những trường mầm non theo xu hướng hiện đại với những chương trình, phương pháp, cơ sở vật chất,…
Cùng các chuyên gia giáo dục sớm sẽ là nơi tốt nhất để bé có thể phát triển. Từ đó, giúp các bé phát triển tư duy, phát triển ngôn ngữ, phát triển thẩm mỹ, phát triển thể chất một cách toàn diện.
4. Kết luận
Nền giáo dục mầm non hiện tại đang ngày càng chú trọng hơn đến trẻ, môi trường học tập phải tạo được sự hứng thú cho trẻ, để trẻ thoải mái vui chơi theo cách của riêng mình, từ đó giúp phát triển khả năng tư duy, sáng tạo của trẻ.
Có thể thấy rằng giáo dục mầm non ngày càng được nhìn nhận đúng vai trò, vị trí của mình. Đó chính lá cấp học đặt nền móng cho các bé bước vào đời khám phá thế giới muôn màu này.
Ngày nay, giáo dục mầm non không chỉ đơn giản là việc giữ trẻ để cha mẹ yên tâm đi làm mà phụ huynh ngày càng đổi hỏi các cơ sở giáo dục mầm non phải cụ thể chương trình đào tạo và việc quản lý giáo viên trong các trường học mầm non.
Thông qua đó, mức độ áp dụng và chấp nhận ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục mầm non, ngày càng trở nên phổ biến, các giáo viên và phụ huynh cùng các cơ quan quản lý nhà nước.
Đều ghi nhận rằng ứng dụng công nghệ là hết sức cần thiết trong giáo dục mầm non. Và đương nhiên, điều này đòi hỏi giáo viên phải có trình độ cao hơn, biết ứng dụng công nghệ vào việc dạy học.
Hiện nay trong xu hướng hiện đại, mỗi giáo viên đều phải tự học hỏi cũng như trau dồi kiến thức để có thể trở thành một giáo viên mầm non vừa có tâm vừa có tầm. Các cô cần phải biết cách hướng dẫn và giải thích một cách đơn giản nhất để trẻ có thể tiếp thu và học hỏi được.
Chính vì vậy, giáo viên mầm non phải học tập nhiều hơn, có nhiều chứng chỉ đào tạo hơn và thu nhập của họ vì thế cũng được kỳ vọng sẽ tăng lên xứng đáng và chất lượng giáo dục mầm non sẽ phát triển vượt bậc trong tương lai.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non, tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông, 2007, 2008, 2009.
[2]. Xuân Mai, Trẻ bị bạo hành, NXB Pháp luật, 2018.
[3]. Bộ Giáo dục và Đào tạo, tài liệu Hội thảo Xây dựng và triển khai Chương trình giáo dục Mầm non – những vấn đề đặt ra và giải pháp, 2018.
[4]. Nguyễn Cảnh Toàn – Lê Khánh Bằng, Phương pháp dạy và học đại học, NXB ĐHSP, Hà Nội, 2009.
[5]. Đặng Vũ Hoạt – Hà Thị Đức, Lý luận dạy học Đại học, NXB ĐHSP, Hà Nội, 2010.
[6]. Trẻ bị bạo hành Đà Nẵng yêu cầu tổng kiểm tra lắp camera tại tất cả các cơ sở mầm non (phapluatplus)
[7]. Hướng nghiệp ngành Nghề giáo viên mầm non (uef edu)
[8]. Thực trạng giáo dục mầm non Việt Nam hiện nay những vấn đề còn tồn tại (tuyensinhtoanquoc)
Th.S Nguyễn Thị Như Thanh
Khoa Ngoại Ngữ
Xem thêm bài viết liên quan: Tìm hiểu chương trình phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo ở Hàn Quốc
Bạn đang xem bài viết:
Tiếp cận một số phương pháp giáo dục mầm non tiên tiến trên thế giới
Link https://myhocdaicuong.com/blog/tiep-can-mot-so-phuong-phap-giao-duc-mam-non-tien-tien-tren-the-gioi.html